Genel Güvenlik Haberler Teknoloji

Yangın ve Kundaklama Olaylarında Parmak izi İncelemesi

Yangın ve Kundaklama olaylarında yapılan olay yeri incelemeleri genel olarak yangının çıkış nedeni ve meydana gelen yangında hızlandırıcı madde (petrol ve türevi madde ) kullanılıp kullanılmadığının tespiti amaçlı yapılır ve yangın olayının meydana geldiği yerde hızlandırıcı madde kullanılıp kullanılmadığını tespit etmek amaçlı olarak yangın yerinden yangın atıkları ve svap alınarak kimyasal analize gönderilir.

Yangınlar yüksek sıcaklıkta ve yıkıcı bir etkiye sahip olduğu için yangın ve kundaklama olaylarında genel kanı olarak yanmış bölgelerde parmak izinin olmayacağı düşüncesi ile parmak izi çalışması yapılmaz. Yangın olaylarında yanmanın etkisi ile oluşan yüksek sıcaklık, yanan materyallerden çıkan yoğun duman, is ve yangın partiküllere yangın alanının kirlenmesine neden olur. Yangının etkisi ve yangının söndürülmesinde kullanılan Su ise yangın bölgesinde yıkıcı bir etki oluşturur.

Delhi Üniversitesinde görev yapan Yasemin Kaur Dhall önderliğindeki araştırmacılar tarafından Yangın ve Kundaklama Olaylarında Parmak İzi Tespitine yönelik yapılan Laboratuvar çalışmalarında Cam, Metal, Alüminyum Folyo, Beyaz ve Siyah Renkli Seramik gibi Gözeneksiz yüzeylere parmak izi bırakılarak laboratuvar ortamında bir fırın içerisine konulup 1 saat boyunca ( 100 – 900 ° C ) sıcaklığa maruz bırakılmış, fırın içerisinde gerçek bir yangın senaryosunu canladırmak için çeşitli yanıcı materyaller konularak, materyallerin yangın anında oluşan is ve yangın partiküllerini oluşturması sağlanmıştır. Fırından çıkartılan Cam, Metal, Alüminyum Folyo, Beyaz ve Siyah Renkli Seramik gibi maddelere su ile müdahale edilmiş ve sonrasında doğal koşullar altında kurumaya bırakılarak gerçek bir yangın anı ve sonrası canlandırılmıştır.

Doğal ortamda kuruyan Cam, Metal, Alüminyum Folyo, Beyaz ve Siyah Renkli Seramik üzerine Islak yüzeylerde parmak izi geliştirmek için yaygın olarak kullanılan SPR ve görünürlülüğü artırmak için Floresan SPR uygulanıp iki dakika bekletildikten sonra su ile yıkanarak doğan koşullar altında kurutulmaya bırakılan Cam, Metal, Alüminyum Folyo, Beyaz ve Siyah Renkli Seramik üzerinde yapılan kontrollerde parmak izlerinin geliştiği görülmüş, yapılan incelemelerde Floresan SPR uygulamasında gelişen parmak izlerine 505-550 nm dalga boyunda bir ışık kaynağı ile Turuncu Gözlük kullanılarak bakıldığında Florasan SPR uygulamasında elde edilen parmak izlerinin daha kaliteli geliştiği gözlemlenmiştir.

Bir Yangın anında oluşan Ortam Sıcaklığı :

  • İlk beş dakikadan sonra yaklaşık 500 ºC ‘ye,
  • 10 dakika sonra yaklaşık 600 ºC ’ye,
  • 15 dakika sonra yaklaşık 700 ºC’ye
  • 30 dakika sonra yaklaşık 800 ºC’ye çıkar.
  • Bundan sonra zaman ilerledikçe sıcaklık daha yavaş artar ve 1 saat içerisinde sıcaklık 927 ºC’ ye kadar yükselir.

Yangın anında oluşan ortam sıcaklığı da göz önüne alınarak araştırmacılar tarafında Laboratuvar ortamında Cam, Metal, Alüminyum Folyo, Beyaz ve Siyah Renkli Seramik üzerinde Yangın ve Kundaklama Olaylarında Parmak İzi Geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmalarında, Florasan SPR uygulaması sonunda gelişen parmak izlerinin Nikon D3100 marka fotoğraf makinesi ile makro modunda yatay ışık verilerek çekilen fotoğraflarına baktığımızda elde edilen parmak izlerinin gelişim kalitesini gözlemleye bilmekteyiz.

1

Beyaz seramik üzerinde 500 ° C sıcaklıkta geliştirilen parmak izi.

__________________________________________________________

2

Siyah seramik üzerinde 700 ° C sıcaklıkta geliştirilen parmak izi.
______________________________________________________________

3

Alüminyum folyo üzerinde 700 ° C sıcaklıkta geliştirilen parmak izi.

________________________________________________________

7

Alüminyum folyo üzerinde 200 ° C sıcaklıkta geliştirilen parmak izi.

______________________________________________________________

4

Cam yüzey üzerinde 800 ° C sıcaklıkta geliştirilen parmak izi.

_______________________________________________________________ 5

Cam yüzey üzerinde 300 ° C sıcaklıkta geliştirilen parmak izi.
________________________________________________________

6

Metalik kaşık üzerinde 500 ° C Sıcaklıkta geliştirilen parmak izi.

_________________________________________________________

SONUÇ :

Bir olayın failinin kimliğinin belirlenmesinde parmak izleri şüphesiz ki en önemli delillerdendir. Genel kanı olarak Yangın ve Kundaklama Olaylarında oluşan yüksek sıcaklık ve ortamın kirli olması nedeni ile parmak izinin kalmayacağı inancı hakimdir. Oysa ki parmak izini oluşturan yağ tabakası yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklılık göstermektedir. Yapılan Laboratuvar testlerinin sonuçlarına baktığımızda cam yüzey üzerinde bulunan parmak izini oluşturan yağ tabakasının 800 ° C’ de bile bozulmadığını rahatlıklar gözlemleye bilmekteyiz. Yapılan testler sonucunda Yangın ve Kundaklama Olaylarında oluşan ortam simüle edilerek yüksek sıcaklığa maruz kalan gözeneksiz yüzeylere bırakılmış parmak izlerinin SPR uygulaması ile geliştirerek görünür hale getirildiği rahatlıkla gözlemlenmektedir.

Yazar Hakkında

Mustafa SEVİNÇ