İnsanların çeşitli araçlar kullanarak birbirleriyle kurdukları iletişime haberleşme denir. İletişim terimi bilgiyi elektriksel yollarla göndermeye, almaya, işlemeye karşılık gelir.
Haberleşmenin Gizliliği Anayasamızın 22’nci maddesi ile güvence altına alınmış olup, kişiler, kurumlar arasındaki haberleşmeye müdahale edilebilmesi ancak Anayasa’nın ilgili hükmü çerçevesinde, kanunla düzenlenen şartlarla ve yetkili mahkeme kararı ile mümkündür.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna (BTİK) bağlı olarak faaliyet gösteren Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB), telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin tespiti, dinlenmesi, sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi, yönlendirilmesi ve kayda alınmasından sorumludur. Ayrıca elde edilen verileri ve bilgileri ilgili kurumlar olan Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığına, Emniyet Genel Müdürlüğüne ve Jandarma Genel Komutanlığına, talep etmeleri halinde mahkemeye ve Cumhuriyet Başsavcılıklarına ve diğer yetkili kurumlara iletmekle görevlidir. Bu görev ve yetkilerin kanunlarla belirlenmesine karşın, her türlü telefon, telsiz v.s gibi mobil haberleşme vasıtalarıyla yapılan görüşmelerin ifşa edilip haberleşme gizliliğine müdahale edilmesi günümüzün en önemli sorunlarından biridir.
Yasadışı yollarla elde edilen bu görüşmeleri ifşa etmek suçtur ve hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz. Bu da; Türk Ceza Kanunu’nun 132. maddesinde düzenlenmiş olan haberleşmenin gizliliği ihlal suçu, ceza hukuku anlamında kişiler arasındaki kurulmuş olan özel ve gizli kalması gereken haberleşme detaylarının öğrenilmesi ve/veya ifşa edilmesidir. Suçun oluşumu için iki veya daha fazla kişi arasında kurulmuş olan ve genele açık olmayan bir iletişim varlığı şarttır. Bazı istisnalarıda vardır.
Ortam dinlemesi ise konuşma yapılan yerde dijital, elektronik her türlü ses kayıt cihazları vasıtasıyla veya ileri teknoloji gerektiren lazerli dinleme cihazları, yönlendirilmiş antenler ve kozmik(uydu) sistemleri ile olabilmektedir. Ortam dinlemesi gizlilik dereceli bilgiye sahip olan devlet adamlarının en büyük paranoyası haline gelmiştir.
Mobil ve kablosuz teknolojiler kullanıcılara çok farklı hizmeti kolaylıkla sunarken, pek çok tehlikeyi de beraberinde getirmektedir. Cep telefonu ve ortam dinlemelerinin kanun koyucu tarafından cezai müeyyideleri belirtilmesine rağmen, söz konusu suçu işlemeye yarayan casus yazılım ve donanımların satışı kolaylıkla yapılabilmektedir. Ayrıca cep telefonu operatörleri müşterilerinin yaş, cinsiyet ve alışveriş eğilimlerini müşterilerinin günlük konum bilgileri ile birleştirerek bu istatistikleri şirketlere satmaktadırlar.
Telefon Nasıl Dinlenir?
Telefonlar yetkisiz kişiler tarafınca, yaptıkları yazılımlar sayesinde karşı tarafa bunu aks ettirerek yaptıkları dinlemelerdir.
Telefon dinlemesi yapmaya başlamadan önce, telefonun işletim sistemini ve buna uygun yazılımı yapmak örnek vermek gerekirse; Kullanılan telefon işletim sistemi İOS ve buna uygun bir yazılım yapmak zorundalar yani İOS işletim sisteminde çalışabilecek bir program yapmak zorundadırlar.
1) Yazılım Alma Gönderme?
Telefon dinlemesi kişinin telefon numarasına ulaşıldıktan sonra yapılan yazılımı bilgisayar sunucularından mesaj olarak telefona yazılımın gönderilmesidir. Bu yazılımı voip sunucular tarafından numarası belirsiz şekilde gönderilir. Yani herhangi bir hat numarası kullanılmaz. Örnek vermek gerekirse : AVEA şeklinde size nasıl mesaj geliyorsa aynı şekilde gönderen kişi bunu sizin mesajınızı AVEA ’dan gelmiş gibi gösterebilir, ve mesaj içeriğini açar açmaz yazılım aktif olup sizin haberiniz olmadan arka planda çalışmaya başlar. Sistemden ROOT yetkisi alıp sizin haberiniz olmadan telefonunuz dinlenmeye ve takip edilmeye başlanır.
2) Sıklıkla Dinlenilen Telefonlar Nelerdir ?
Her türden marka, model, işletim sistemli telefon dinlenir.
3) Hangi Telefonlar Dinlenemez?
Telefon dinlenmesine karşın kriptolu(şifreli) telefonlar kullanılıyor, kriptolu telefonlarında günümüzde kırmak mümkündür. Sonuçta hepsi bir yazılım ve hepsinin arkasında bir işletim sistemi vardır bu yüzden kriptolu telefonlarda dinlenilebilir. Bir şehir efsanesi gibi dolaşan bir şey vardır kapalı telefon dinlenilir diye hepimiz bunu duymuşuzdur. Ancak yapılan deneyler şunu gösteriyor ki kapalı ve bataryası ayrılmış bir telefon hiçbir şekilde dinlenilemiyor. Yani dinlenilebilmesi için enerjiye ihtiyaç duyuyor. Yalnız işletim sistemi kullanan tüm telefonların kapalı bile olsa dinlemenin yapılabilmesi için özel programlar veya aparatlara ihtiyaç vardır. Nasıl anlarız bu durumu diye soracak olursak şarjınız %100 iken telefonu kapatın 2 saat sonra açtığınızda telefonunuzuz şarjı %96 veya daha aşağı açılıyorsa derhal o telefondan kurtulun..
Dinlenemeyen telefonlar ise, noktadan noktaya bağlı telefonlar dinlenemiyor. Peki, bu nasıl bir sistemi ifade ediyor açıklayacak olursak. Bu tür telefonlar 1. Dünya savaşı sırasında kullanılan cepheden karargâha noktadan noktaya bağlı telefonların biraz daha gelişmiş halidir. Analog sistemlerdeki telefonlara iğneleme metodu ile dinlemek ve kullanmak mümkünken bu telefonlara iğneleme meydana gelirse telefon işlevsiz hale geliyordu. Bu yüzden bu tür telefonlar dinlenemiyor. Ancak bu tür telefonların mesafesi kullanılan kablo teknolojisi nedeniyle 46 km. geçememektedir ve maliyeti biraz pahalıdır.
